Zingend een rondje rennen?

Een klein, blond, besproet en dik meisje van tien wil niet naar school. Elke dinsdag en vrijdag heeft ze buikpijn en probeert ze haar moeder te overtuigen dat ze ziek is. Zielig kijkend. De ene week kuchend, de volgende keer misselijk, dan weer hoofdpijn. Elke week zoekend naar een ander excuus om niet naar school te hoeven. Maar mama trapt er niet in. Deze week niet, vorige week niet, vorig jaar niet en de aankomende tijd zal dat niet veranderen. Ze weet dat er vandaag gegymd moet worden en helaas voor haar dochter is dat geen reden om thuis te blijven.

Toen ik klein was, was ik een blij, vrolijk en creatief kind. Eigenschappen die ik gelukkig nooit echt verloren ben. Net als dat ik mijn intense hekel aan sport nooit kwijtgeraakt ben. Als ik terugdenk aan mijn gymjuf op de basisschool word ik nog misselijk. Wellicht was het wel heel anders gelopen wanneer ik een andere juf had gehad. Wellicht kon ik dan nu een potje joggen, een spelletje voelballen, zwemmen of desnoods bergbeklimmen wel waarderen.  Maar deze mevrouw met haar harde hand die mij letterlijk wekelijks over de bok heen sleurde, heeft mijn plezier in bewegen voor eeuwig kapot gemaakt. Ondanks dat ik momenteel echt heel actief ben en lekker in mijn vel zit. Zo doe ik aan yoga, ga ik fietsend naar mijn werk en hou ik ervan om uren te tuinieren. Toch word ik nog steeds misselijk als iemand begint over ‘sport’ en dat ik dat zou moeten doen… de gruwel!

Ik was zo’n kind dat altijd als laatste gekozen werd met gym. Niet omdat ze me niet aardig vonden. Maar als ik iets gewoon niet goed kan dan is het mijn lijf goed, gecoördineerd of snel in beweging brengen. Vaart maken is een grote uitdaging. Springen, hoe dan? Bang voor de bal. Elke vorm van lichamelijke beweging die de gymleraren in mijn tijd deden was de hel op aard voor dat besproette meisje. Zouden ze zijn gaan dansen dan was het een ander verhaal geweest. Mijn gymjuf heeft mij 8 jaar lang op de basisschool verteld dat ik het niet kon en grapjes gemaakt om het dikke kind. Want een dik kind in de gymles is natuurlijk iets wat extra benadrukt moet worden. Ja mensen, mijn grootste pester in mijn jeugd was mijn gymjuf! Maar daar gaat dit verhaal helemaal niet over.

Al jaren is sporten en bewegen op school van belang. Al jaren hebben we vakleerkrachten die als doel hebben kinderen in beweging te brengen. Sporten is gezond en elk kind moet leren bewegen. Ik ben niet van mening dat dit niet waar is, ik geloof het graag. Maar er zijn andere dingen die ook echt heel belangrijk zijn voor de ontwikkeling van een kind. Maar met een soort oorlogsregime blijft die nadruk maar op bewegen door middel van sport liggen. Elk kind is anders en heeft andere capaciteiten. Hoe fijn zou het zijn als dat besef op veel meer fronten doorgevoerd zou worden!

Zo ging ik als kind namelijk op donderdag met energie en fluitend naar school. Want op donderdag was er schoolkoor. Donderdag stond ik samen met ruim dertig andere kinderen uit volle overtuiging en met veel plezier te zingen en te bewegen. Tijdens een schoolkoorrepetitie was ik meer in beweging dan ik bij gym was. En ik leerde mijn stem kennen. Ik leerde samenwerken, naar anderen luisteren, concentreren en nog veel meer. Het schoolkoor was na schooltijd, dat viel niet onder de standaard les op school. Ik kijk er met veel plezier op terug en weet dat ik daar meer geleerd heb dan ooit in de gymlessen. Ook kan ik me niet herinneren dat iemand ooit buitengesloten of gepest werd omdat hij of zij niet goed kon zingen. Want natuurlijk waren er ook kinderen die helemaal geen talent voor muziek hadden. De gedachte was dat iedereen kon zingen en dat deden we dan ook.

Er zijn veel overeenkomsten tussen sport en muziek. Voor beiden kan je talent hebben en beiden kan je leren. Niet iedereen kan er even goed in worden, maar iedereen heeft de mogelijkheid om het leuk te vinden en er iets van te maken. Bij zingen en sport is het zo dat je het moet doen om het te kunnen. Niemand kan het direct al heel goed. Mensen hebben wel een mooie stem of niet, maar de stembanden zijn ook spieren en die moet je trainen. Gehoor moet je oefenen en je eigen stem moet je leren kennen.

Afgelopen week moest ik in een training een lied zingen. Leuk en spannend natuurlijk. Het lied moest betrekking op jezelf hebben en waar je momenteel in het leven mee bezig bent. Het zoeken naar een passend lied was voor mij het spannendst. Bij mijn groepsgenoten zag ik tot mijn verbazing een ander proces. Veel van hen zagen volledig op tegen het zingen voor een groep. Sommigen hadden zoveel stress dat tranen over wangen biggelden. Iemand vertelde een intense hekel aan haar eigen stem te hebben. Als kind was altijd gezegd dat ze enkel dingen moest doen waar ze goed in was en dat dat dus duidelijk niet zingen was. Dit raakte mij diep. Hoe fijn vind ik het om te zingen en mijn stem te bevrijden in een lied. Al deze mensen zouden waarschijnlijk bij het horen van mijn intense angst en hekel aan bewegen hetzelfde voelen. Hadden we een sportdag gehad, dan waren de rollen waarschijnlijk omgedraaid.

Als ik aan dit moment terugdenk word ik eigenlijk een beetje boos. Zowel op mijn gymjuf als op al die ouders/juffen/meesters die zeggen dat een kind niet kan zingen. Hoe durf je! Hoe durf je tijdens de gymles een kind dat niet over de bok komt te kakken te zetten? Waarom leggen we die lat zo hoog voor onze kinderen? Waarom moeten kinderen ergens goed in zijn om het te mogen doen? Ik hoop zo dat dingen ondertussen veranderd zijn in het onderwijs. Dat de gymleraren geen kinderen meer over bokken heen sleuren. Dat bewegen en sport veel meer om plezier draait dan om prestaties. Want vanuit plezier start de intrinsieke motivatie waarmee je veel meer kan bereiken. Ik hoop dat er steeds meer zichtbaar wordt hoeveel je kinderen kan leren met alle creatieve vakken. Dat een kind hier niet getalenteerd voor hoeft te zijn om erdoor te groeien als mens. Zowel sport als zingen draaien om het ontdekken van je eigenheid. Je eigen lijf en stem leren coördineren en besturen. Jezelf leren zijn en plezier hebben in het leven. Ik hoop dat we wat minder trauma’s meegeven en iets meer plezier. Daar wordt de wereld vast een stukje mooier van.

Ik denk dat ik binnenkort weer ga starten met zangles om zo het trauma van mijn gymjuf maar eens te verwerken. Wie weet ren ik dan over een paar jaar wel zingend over straat. Of accepteer ik gewoon dat muziek gewoon meer mijn ding is. Dus als iemand nog een leuke muzikant in Rotterdam weet? Ik hou me aanbevolen!

Karin Bannink