Klassieke muziek voor kleiner tot kleinst
Tien jaar Krulmuziek!
Het gezelschap Krulmuziek werd in 2013 opgericht en viert dit jaar dus haar tiende verjaardag! Krulmuziek speelt met Klassiek voor Kleintjes muziek voor de allerjongste kinderen en hun ouders. De betoverende klanken van viool, altviool en cello introduceren bij de kleine luisteraars de afwisselende wereld van de klassieke muziek.
De kinderen komen dicht bij de muzikanten, mogen dansen, springen en grapjes maken met de spelers, of juist op een afstandje genieten van de schoonheid van live muziek. Van Bach tot Dvorák en van bekende kinderdeuntjes tot de moderne Bartók, het ensemble is van alle markten thuis. Centraal staat de speelse manier waarop Félice van der Sande en de andere muzikanten van het trio jonge kinderen kennis laten maken met klassieke muziek. Félice vertelt ons over de kracht van muziek, wat ze kinderen wil meegeven in haar concerten en natuurlijk hoe Krulmuziek ontstaan is.
Wie ben je, wat doe je en met wie werk je in dit gezelschap samen?
“Ik ben Félice van der Sande, specialist in muziek met jonge kinderen. Met Krulmuziek komen muziekspel en professionele uitvoerende muziek samen, met de drie fantastische muzikanten Hester Verhoeff (viool), Zdenka Procházkova (altviool) en Sebastiaan van den Bergh (cello).”
Hoe is het allemaal begonnen, waarom heb je Krulmuziek gestart?
“Al vanaf 2008 was ik in mijn eentje bezig met het geven van babyconcerten op kleine schaal. Maar qua muziek ben je dan maar alleen. Ik had wel een loopstation waar je live je opnames op af kan spelen om zo toch meerstemmige muziek te kunnen laten klinken, maar dat haalt het niet bij een echt klassiek ensemble. Mijn droom was dus om met meerdere muzikanten dit te gaan doen. Al eerder had ik met blaasorkesten samen gewerkt voor kinderconcerten, maar een vast ensemble bleef een wens. Tot het in 2013 het ‘Jaar van muziek en het jonge kind’ was! Ik trok de stoute schoenen aan en vroeg de viool juf van mijn zoon of zij ervoor zou voelen. Binnen een paar dagen hadden we een strijkerstrio bij elkaar die dit wel wilde uitproberen! We speelden in een café in Delft op de kindermiddag. De aanloop was zo enorm groot dat niemand er meer bij kon. Het was echt meteen een schot in de roos. Daarop volgde een kerstconcert de volgende maand, en ook die werd goed bezocht. Iedereen kwam terug en nam weer anderen mee. Toen wisten we: we gaan dóór! Komend jaar vieren we dus dat we 10 jaar bestaan.”
Krulmuziek is speciaal voor de allerjongsten. Wat vind je zo leuk aan deze doelgroep?
“De allerjongste kinderen reageren eerlijk. Ze zijn enorm oprecht en onbevangen: je weet dus direct hoe ze het vinden. Juist dat maakt het zo mooi. Hoe mooi is het dat je een indrukwekkende ervaring mee kan geven, waardoor het kindje én de papa of mama ervan genieten! Daardoor vinden ze de muziek-ervaring iets wat ze nóg een keer willen. Daar wil je naartoe: want muziek geeft je zoveel in je leven, dat gun je ieder kind én iedere ouder.”
Wanneer is een concert voor jou geslaagd? Hoe moet het publiek de zaal uit gaan?
“Als de kinderen terwijl het inmiddels stil is nog aan het dansen zijn omdat de muziek nog in hun hoofd zit, dat is toch mooi! En dat je een half jaar of een jaar later in hetzelfde theater speelt en hetzelfde gezin is er weer, maar nu voor het volgende concert, of met het volgende kind. Want dat is zo leuk aan onze doorgroeiconcerten: je kan starten als je kind een baby is, het jaar erna doe je mee met het dreumesconcert en daarna bij de peuters en kleuters. Steeds is het weer een andere beleving.”
Zijn er bepaalde het thema’s of vormen die we als een rode draad door je werk kunnen verwachten?
“We vinden het prachtig om een mix van bekende en onbekende klassieke werken te gebruiken. We schrijven zelf kinderliedjes, maar gebruiken ook de bekende, zodat kinderen het heerlijk herkennen. De klassieke muziek mixen we dan met kinderliedjes. Zo vloeien Bach en ‘Zo gaat de molen’ in elkaar, is het lied ‘1234 hoedje van papier’ gelinkt aan de ouverture van Willem Tell en spelen we ‘Visje in het water’ met muziek van Dvorák. Die speelsheid zit altijd als een rode draad door onze concerten: op klassieke muziek kan je heerlijk dansen, wiegen en klappen. Kinderen spelen altijd gezellig met ons mee. Aan stilzitten doen we niet, alleen wie dat zelf wil, want soms zijn kinderen volledig betoverd door de live instrumenten.”
Hoe komt bij jullie een nieuw concert tot stand?
“Meestal kom ik met een thema-voorstel met de liedjes die ik heb geschreven. Die heb ik dan al een tijd gebruikt in de Muziek op Schoot cursussen en workshops in Delft. Als ze daar een groot succes zijn, zet ik het door naar Krulmuziek. Met het thema op tafel gaan we brainstormen: welke muziek past erbij? Ons laatste onder-water-thema bood ongelooflijk veel kansen, we liepen over van de ideeën. Nu gaan we weer nieuwe thema’s uitwerken met elkaar. Sommige muziek is origineel voor strijkerstrio geschreven. De liedjes en de andere muziek arrangeren we zelf in onze eigen zo typerende ‘Krulmuziek-stijl’.”
Waar liep je tegenaan bij het produceren en/of repeteren van de concerten? Wat was een uitdaging, zoeken, onverwacht?
“De agenda’s zijn altijd overvol bij ons, dus we moeten altijd goed vooruit denken. Gelukkig is iedereen altijd goed gefocust. Maar de repetities zijn wel altijd erg gezellig! Soms zelfs zo gezellig dat de geintjes die worden uitgehaald bij een repetitie in het concert komen. Want het is niet alleen voor de kinderen speels, dat willen we voor onszelf ook.
We zijn ook erg blij met de regie van Panda van Proosdij. Ze is heel muzikaal en denkt vanuit de muziek, precies wat bij ons nodig is. Daarnaast hebben we dit jaar ook mime-lessen gevolgd, om onszelf nog beter te kunnen presenteren.”
Waar ben je trots op? Wat is er ontzettend goed gelukt en waar word je helemaal blij van?
“De muziek! De speelsheid van de muziek, het laten stralen van de kinderen die genieten van de muziek, de muzikanten helemaal tot hun recht laten komen in het concert… Dat zijn dingen waar we trots op zijn. Want je hoeft geen simpele muziek te spelen voor kinderen, het gaat erom dat ze mee kunnen spelen, dat ze ervan kunnen genieten. En dan maak je soms de keuze om toch modere muziek van Bartók te spelen of een prachtig oud stuk van Bach, omdat het gewoon aanslaat bij ons jonge publiek. En daarmee ook ons volwassen publiek, de ouders en grootouders: ze hoeven geen kindervoorstelling ‘uit te zitten’, maar mogen zelf ook genieten van een mooi concert.”
Kun je wat vertellen over de technische aspecten van je werk? Denk aan decors, instrumenten, arrangementen. Hoe worden ze gemaakt, waarom kies je hiervoor?
“Bij ‘Blub!‘ heeft Anouk van Schie de prachtigste decorstukken gemaakt: de grote gele onderzeeër, een indrukwekkende kwal, een dansende octopus…. Heel sfeervol om zulke mooie attributen te gebruiken, dat versterkt de muzikale beleving alleen maar nog meer.
Vaak zijn theaters verbaasd dat we geen techniek vragen, behalve een sfeervolle belichting. Maar een strijkerstrio draagt enorm qua geluid, dat heeft geen versterking nodig. Bovendien zitten we dichtbij de kinderen. Zo kunnen ze op een heel fijne, natuurlijke manier de muziek ervaren zonder overprikkeld te raken. Het zijn immers echt héél jonge kinderen waar we mee werken, vaak al vanaf 2 maanden oud!
Bij de oudste kinderen hebben we momenteel een heel bijzonder instrument in het concert: de ‘kromhoorn’. Dat is een middeleeuws muziekinstrument, heel verrassend. Maar daar was niet heel eenvoudig aan te komen. Een lieve dame die al ouder was en niet veel meer speelde wilde er eentje aan me verkopen, op voorwaarde dat ik hem goed zou gebruiken. Dat is gelukt!”
Hoe ziet jouw gezelschap er over 10 jaar uit?
“Daar zijn we nu! We bestaan 10 jaar en hopelijk over 10 jaar nog steeds! Dan zingen alle kinderen onze liedjes nog steeds en dansen ze op klassieke klanken. We hebben dan denk ik wel heel veel collega’s gekregen in het werkveld. Toen wij begonnen was er maar één ander gezelschap die voor baby’s concerten gaf en moest je veel uitleggen. We waren echt pioniers in het veld. Je ziet dat het nu richting mainstream gaat, dat is leuk!”
Waarom heb je voor een samenwerking met Buro Bannink gekozen?
“Omdat ze zich richten op kinderen én muziek een belangrijke rol speelt. Live muziek is echt een totaal andere ervaring vergeleken met muziek uit een boxje, en Karin maakt dat onderscheid ook.”
Waar verheug je je op dit seizoen en de komende seizoenen?
“Lekker veel spelen voor de kinderen, want dat is gewoon het leukste.”
Lees meer over Krulmuziek en bekijk hun speellijst!