Wat betekent het om verwend te zijn?
Theater Popidou maakt poppentheater met lef: De Verwende Prinses!
Popidou’s voorstellingen zijn groot, cartoonesk en ontregelend, vol absurditeit en muzikale elementen. Ze creëren een unieke, verwonderlijke wereld waarin saaiheid geen plaats heeft. In dit interview verkennen we de boeiende wereld van Theater Popidou met Evert Josemanders, artistiek leider binnen dit opkomende poppentheatercollectief.
Theater Popidou zet zich in voor de emancipatie van poppentheater binnen het Nederlandse theaterlandschap. Met nieuwe, hartverwarmende verhalen en innovatieve vormgevingen brengt Popidou levendige, tegendraadse voorstellingen die zowel jong als oud aanspreken.
Hun nieuwste voorstelling heet ‘De Verwende Prinses’ en is gebaseerd op het gelijknamige boek. Evert neemt ons mee in zijn creatieve proces, zijn inspiratiebronnen en hoe Theater Popidou zich inzet om het poppentheaterlandschap in Nederland te vernieuwen en te verrijken.
Kinderboekenweek tip! Het thema ‘lekker eigenwijs’ is op het lijf geschreven van Theater Popidou. Eigenwijze makers met een voorstelling over een hele eigenwijze prinses!
Kun je wat vertellen over jezelf, Theater Popidou en jullie nieuwe voorstelling?
“Ik ben Evert Josemanders. Op mijn 10de ruilde ik mijn liefde voor André van Duin in voor Monty Python, en sinds die tijd ben ik verknocht aan het absurdisme. Met het maken van theatervoorstellingen heb ik een medium gevonden waarin ik deze overtuiging kwijt kan. Sinds de lockdown bestaat Theater Popidou en wij maken anarchistisch, absurd en ontregelend theater voor kinderen. Het wordt wel omschreven als een combinatie van Tim Burton, Roald Dahl en Theo en Thea.
Momenteel hebben we twee lopende voorstellingen:
LANGE TANDEN – over Stompie die gepest wordt vanwege zijn korte tanden. Hij vertrekt naar de tandentovenaar, maar die blijkt niet te bestaan.
DE VERWENDE PRINSES – over de onuitstaanbare Rosa en haar onderdanige lakei Buffie.”
Waar kwam de inspiratie voor De Verwende Prinses vandaan? Welke thema’s werk je graag mee en waarom raakt dit je nu?
“Wat gebeurt er met je als je dag in dag uit met een ultra verwend kind opgescheept zit? Groot spel, repetitieve fragmenten, plotwendingen, vervreemdende muziek. Het vrijvechten van de gevestigde orde, de absurde held uithangen, vraagtekens achterlaten. Dit zijn thema’s die me raken omdat ze voor mij heel dichtbij het leven staan. Mensen die tevergeefs naar zingeving zoeken in een wereld zonder betekenis.
Ik ben van ’74 en overladen met absurde gekkigheid. Rembo en Rembo, creatief met kurk, maar ook Monty Python, Frank Zappa, Jiskefet, Bottom en Ren & Stimpy. Allemaal gek, meestal lelijk, over the top maar buitengewoon grappig en buiten zinnen. Alles werd ontkracht. Geen moraal of clou. Ik wil kinderen deze gekte, chaos en vrijheid van die tijd weer laten voelen. En hoe kan dat beter dan met een strontverwende prinses en een onderdanige lakei?”
Hoe past deze voorstelling in je andere werk? Wat is er nieuw, hoe zet het thema’s of ideeën voort?
“Lange Tanden gaat over buitensluiting door uiterlijk, De Verwende Prinses over buitensluiting door gedrag. Het leven mag dan in essentie geen betekenis hebben, maar het is nog altijd leuker samen dan alleen. Te lang alleen, daar word je raar van. Je hebt ook geen tegenspraak. Omgaan met buitensluiting en de angst om buitengesloten te worden vind ik daarom een belangrijk thema dat terug zal blijven komen, evenals de ontheemde moeflon.”
Maak je de voorstellingen alleen?
“Ik haat ‘altijd helemaal alleen werken’ en doe dat daarom ook zo min mogelijk. Soms moet het vanwege geldgebrek. Vooral de opzetjes doe ik meestal alleen – opzetje script, opzetje muziek, opzetje karakters. Daarna ga ik met de inhoudsdeskundigen koffie drinken. Op het moment dat de hele mikmak mij begint te dienen van repliek, leeft alles op. Dan krijg je al die onverwachte cadeautjes. Technici zijn tovenaars, scriptschrijvers scheppers en acteurs komen met de ziel. Het publiek is tot slot het grootste cadeau.”
Hoe lang werken jullie al samen? Hoe was dat voor deze voorstelling en waar zie je de sterke punten van deze mensen in terug?
“We werken nog maar 1,5 jaar samen en ik mag het vliegend spaghetti monster op mijn blote knieën danken dat het zo’n sublieme match is. De acteurs brengen het materiaal van co-writers Don Duyns en Karen van Holst Pellekaan naar een next level. Karakters met een tic, onderhuidse dreiging, spelen op de grens en soms eroverheen. Die grens zoeken we bij de kinderen ook op. Zo spelen we dezelfde voorstelling met een compleet andere vibe voor 4-jarigen dan voor groep 8. Dat is een heel sterk punt. Ons gezelschap laat hun tanden zien als dat nodig is en dat geeft vertrouwen.”
Met wat voor mensen werk je graag samen?
“Acteurs met een hoog Rick Mayall-gehalte, die wil ik graag aan boord. Mijn acteurs houden ervan om lelijk te spelen. Geen ijdelheid. Daarom kan ik ook niets met die-hard jonge, mooie musicalacteurs. Veel te ijdel. Dan krijg je ego-discussies en daar heb ik geen trek in. Ik wil ook ooit nog met bejaarden gaan werken, fruitige bejaarden met een forse persoonlijkheidsstoornis, hahaha. Niet te lang mee wachten, ik ben immers zelf al bijna 50.”
Waar liep je tegenaan bij het maken van deze voorstelling? Wat was een uitdaging, zoeken, onverwacht?
“Heb je even? Steenkoude repetitieruimte, 1000 onvolledige props die nog niet werkten, poppen met een eigen leven, rollende decorstukken die met geen mogelijkheid rolden, een rammelend einde, geen geld voor eiersalade, veel te veel nietszeggende tekst en te listige danspasjes. Gelukkig hebben de acteurs zich er tijdens de presentatie perfect doorheen weten te faken. Topcast.”
Waar ben je trots op? Wat is er ontzettend goed gelukt en waar word je helemaal blij van?
“Ik vind ‘trots’ een jeukwoord. Dat zeg je als ouder tegen je kinderen om te voorkomen dat ze zich waardeloos gaan voelen. Pappa is trots op je. Voor mij is het een noodzakelijke vorm om mezelf te uiten. Dat geeft voldoening. In mijn leven lukken dingen nooit ‘ontzettend goed’, ik mag blij zijn als we een beetje fatsoenlijk de eindstreep halen. En dat is ook prima. Perfectionisme is dodelijk voor je productie. Het slaat eigenlijk ook nergens op. Een mooie boom is ook niet ontzettend goed gelukt. Dat is gewoon een boom. Wel te gek trouwens, bomen. Om over de bergen nog maar te zwijgen.
Ik word blij op het moment dat ik met acteurs ga werken. Daarvoor is het puur lijden. Ik lach me gek tijdens het regieproces. De oprechte lach heb ik erg hoog in het vaandel staan en is vaak leidend voor welke kant we op gaan. Als ik eenmaal snoeihard moet lachen om een fragment of actie, dan blijft dat ook altijd zo. Hoe pijnlijker, hoe harder ik moet lachen. Stoute jongen.”
Kun je wat vertellen over de technische aspecten van de voorstelling?
“Techniek is voor mij een draak. Het kan alles vernietigen. Dingen breken op de gekste momenten af, liedjes starten niet op, lampen verkeerd gepatcht, opladers vergeten, headsets van chocola. 100.000.000.000 x gaat het goed tijdens de repetitie – als er niemand kijkt – en bij het eerste optreden breekt ALTIJD de pleuris uit. Totaal onvoorspelbaar, dus ook niet te voorkomen. Het is ook meteen zo laf als je beamerprojectie niet opstart terwijl je hem als protagonist van je 3 uur durende voorstelling hebt gebombardeerd. En dat moet je dan koortsachtig vol gaan praten. Daarom heb ik trouwens nog nooit met een beamer durven werken. Ondingen. Mijn poppen zijn echt idiotproof gebouwd, maar ook daar gebeuren regelmatig bovennatuurlijke dingen mee. Ik wacht op de dag dat er een oog uitrolt tijdens de belangrijkste scène.”
Kun je wat vertellen over de interactie met de kinderen die je voorstelling bekijken? Op wat voor dynamiek met hen hoop je?
“We willen kinderen en ouders echt van muziek laten genieten! Muziek kan je zoveel brengen en maakt emoties los. Daarbij hoef je niet stil te zitten en te luisteren. Bij populaire muziek is dat hetzelfde als bij klassieke muziek. Daar kan je ook heerlijk op spelen en dansen. En bij onze concerten mag dat dus helemaal! Het is fijn om te horen dat kinderen helemaal opgaan in de muziek. Als alles op zijn plek is gevallen is dat voor ons genieten! We hebben niet zomaar muziek gekozen, alleen muziek die we zelf ook wel honderden keren kunnen spelen. Zo kunnen we het elke keer weer met even veel passie brengen. Doordat onze muziek ook op Spotify en Youtube e.d. staat horen we regelmatig dat kinderen dagelijks onze muziek luisteren. Dat is toch het grootste compliment dat je kunt krijgen?”
Wat wil je dat kinderen/jongeren meenemen uit deze voorstelling? Wanneer is je werk geslaagd?
“Laat kinderen houden van het theater. Het moet een plek zijn waar spanning, energie, gekte en magie is. Een onwerkelijke plek waar je je soms best wat onveilig mag voelen omdat er uiteindelijk toch niets gebeurt. En waar je zo af en toe ook de longen uit je lijf schreeuwt. Niet alleen, maar samen. Geen pratende hoofden met moeilijke moralen in lange dialogen waarbij de opborrelende onrust van het gezonde kind in bedwang gehouden moet worden. Zonde van ieders tijd. Geen zwijgplicht maar ontlading. Laat de voorstelling de kinderen meenemen naar een plek waar ze nog niet eerder zijn geweest. Geef de ruimte om ook collectief los te gaan. De power om in het theater met 300 kinderen uit volle borst te mogen roepen wat je ervaart. Hoe absurd is dat? Wij van Popidou zijn hiervoor niet bang. Wij vrezen niet. Sterker nog – alleen als dit gebeurt, is ons werk geslaagd.”
Lees meer over Theater Popidou en bekijk hun speellijst.